Stopki noworodka i dłonie rodziców splecione na kształt serca.

Ustawa o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” daje możliwość skorzystania z szerokiego wsparcia. Program „Za życiem” jest w szczególności adresowany do:

  • rodzin, w których przyszło na świat lub wkrótce urodzi się bardzo chore dziecko, tj. maluszek z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem lub chorobą nieuleczalną, zagrażającą życiu,
  • kobiet, które otrzymały informację, że ich dziecko może umrzeć w trakcie ciąży lub porodu,
  • kobiet, których dziecko umarło w trakcie ciąży lub porodu na skutek wad wrodzonych,
  • kobiet, które po porodzie nie zabiorą swojego dziecka do domu (na skutek poronienia, śmierci, niezdolności do życia lub ciężkich chorób lub wad wrodzonych).

Formalności

Aby skorzystać z rozwiązań programu „Za życiem” konieczne są zaświadczenia, potwierdzające występowanie u dziecka ciężkiego i nieodwracalnego uszkodzenia lub choroby zagrażającej życiu. Zaświadczenia mogą wystawić wyłącznie lekarze pracujący w państwowej placówce. Jedno zaświadczenie uprawnia do otrzymania specjalnego świadczenia pieniężnego w wys. 4 000 zł, drugie daje dostęp do pozostałych dedykowanych form wsparcia.

Pierwsze zaświadczenie może wypisać lekarz, który posiada specjalizację 2. stopnia lub tytuł specjalisty z zakresu położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii. W praktyce te zaświadczenia wystawiają po porodzie głównie lekarze ze szpitala, w których urodziło się dziecko z bardzo ciężką niepełnosprawnością.

Drugie zaświadczenie oprócz wskazanych wyżej specjalistów może wystawić także lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, pediatra.

Opieka okołoporodowa

W zakres opieki okołoporodowej realizowanej w ramach publicznej opieki zdrowotnej wchodzi:

  • diagnostyka prenatalna,
  • prowadzenie ciąży i leczenie szpitalne, w tym zabiegi wewnątrzmaciczne,
  • edukacja przedporodowa (szkoła rodzenia),
  • poród w szpitalu specjalistycznym o 3. stopniu referencyjności – zgodnie ze wskazaniami lekarskimi,
  • opieka położnicza, neonatologiczna,
  • od 4 do 9 dodatkowych wizyt patronażowych położnej, która będzie wspierać rodzinę w pielęgnacji dziecka,
  • poradnictwo laktacyjne, zwłaszcza kiedy dziecko urodziło się przed 37. tygodniem ciąży lub w chwili porodu ważyło mniej niż 2500 g.

Wsparcie asystenta rodziny

Ze wsparcia asystenta rodziny może skorzystać każda kobieta w ciąży i jej rodzina. W tym celu należy zgłosić się do swojego ośrodka pomocy społecznej. Asystent rodziny jest swego rodzaju koordynatorem, który powinien służyć pomocą w zakresie:

  • wsparcia psychologicznego,
  • informacji prawnej, w szczególności w zakresie praw rodzicielskich i uprawnień pracowniczych,
  • uprawnień do różnych form pomocy, świadczonych przez instytucje publiczne,
  • załatwiania spraw urzędowych, formalności związanych z narodzeniem i wychowywaniem dziecka z niepełnosprawnością,
  • dostępu do rehabilitacji oraz świadczeń opieki zdrowotnej,
  • koordynacji wizyt lekarskich,
  • zarządzania budżetem domowym,
  • przezwyciężania trudności w pielęgnacji i wychowaniu dziecka,
  • codziennej organizacji życia rodziny.

Ważne: jeżeli kobieta w ciąży lub rodzina dziecka niepełnosprawnego dziecka chcą skorzystać z pomocy asystenta w ramach programu „Za życiem”, nie jest konieczne przeprowadzanie rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Asystent może również załatwiać w imieniu rodziny różne sprawy w urzędach czy placówkach medycznych – na podstawie pisemnego upoważnienia.

Jednorazowe świadczenie 4000 zł

Przysługuje rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym dziecka, u którego występuje ciężkie i nieodwracalne uszkodzenie lub choroba zagrażająca jego życiu. Świadczenie przysługuje bez względu na wysokość dochodu. Aby je otrzymać, wypełniony wniosek wraz z załącznikami należy złożyć w urzędzie miasta/ gminy lub ośrodku pomocy społecznej, w terminie do 12 miesięcy od dnia urodzenia dziecka. Wniosek złożony po tym terminie nie będzie rozpatrywany.

Niezbędne dokumenty:

  • wypełniony wniosek o wypłatę świadczenia;
  • zaświadczenie lekarskie, wypisane przez lekarza, pracującego w placówce, która ma podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, posiadającego specjalizację 2.go stopnia lub tytuł specjalisty z zakresu położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii; w praktyce te zaświadczenia wystawiają po porodzie głównie lekarze ze szpitala, w których urodziło się dziecko z bardzo ciężką niepełnosprawnością.
  • zaświadczenie, że matka dziecka przebywała pod opieką medyczną najpóźniej od 10. tygodnia ciąży – jeżeli wniosek o świadczenie składają rodzice dziecka, wymóg ten nie dotyczy opiekunów prawnych i faktycznych dziecka.

Wsparcie dla dziecka i rodziny

W ramach programu „Za życiem” dodatkowe wsparcie mogą również otrzymać dzieci niepełnosprawne (posiadające orzeczenie o niepełnosprawności) oraz ich rodziny. Aby skorzystać z dodatkowych form wsparcia konieczne jest zaświadczenie lekarskie, potwierdzające występowanie u dziecka ciężkiego i nieodwracalnego uszkodzenia lub choroby zagrażającej życiu. Zaświadczenie takie może wystawić lekarz specjalista (ginekolog-położnik, neonatolog, perinatolog) oraz pediatra lub lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.

Ważne: z tej formy wsparcia mogą skorzystać także rodziny, wychowujące starsze dzieci z niepełnosprawnością, pod warunkiem, że uzyskają stosowne zaświadczenie lekarskie, o którym piszemy powyżej.

Świadczenia dla dzieci niepełnosprawnych i ich rodzin

Dzieci z niepełnosprawnościami i ich rodziny w ramach Programu „Za Życiem” mają:

  • pierwszeństwo w udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej, także przez lekarzy specjalistów (wizyty lekarskie, zabiegi, badania poza kolejką),
  • nielimitowany dostęp do refundowanych wyrobów medycznych (pieluchomajtki, cewniki, protezy i in.) – na podstawie zlecenia lekarskiego,
  • pomoc psychologiczna dla rodziców i opiekunów,
  • rehabilitacja lecznicza,
  • zakup leków poza kolejnością,
  • opieka wytchnieniowa – do 120 godzin opieki rocznie, którą zapewniają całodobowe placówki wsparcia (dzienne ośrodki wsparcia), placówki systemu oświaty, organizacje pozarządowe – z tej formy wsparcia mogą skorzystać rodziny, których dochód nie przekracza 1200 zł na osobę na m-c,
  • pomoc w domu – wsparcie w realizacji codziennych domowych obowiązków (sprzątanie, gotowanie, zakupy itp.), w wymiarze nie więcej niż 10 godzin tygodniowo, realizowane w ramach prac społecznie użytecznych przez osoby bezrobotne (za wynagrodzeniem, finansowanym ze środków publicznych),
  • opieka paliatywna i hospicyjna w warunkach domowych lub stacjonarnych),
  • kompleksowe usługi opiekuńcze i rehabilitacyjne,
  • inne świadczenia wspierające rodzinę, w tym pomoc prawna (prawa rodzicielskie i uprawnienia pracownicze),
  • informacje o innych formach wsparcia zawartych w ustawie „Za życiem”.

Ważne: z opieki wytchnieniowej i pomocy w domu mogą skorzystać wyłącznie rodziny sprawujące opiekę nad dzieckiem lub osobą niepełnosprawną, która wymaga łącznie stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji lub legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (łącznie punkty 7 i 8 w orzeczeniu muszą zaznaczone TAK/ WYMAGA)

Wyroby medyczne

Obecnie dziecko, do 18. r. ż. posiadające zaświadczenie kwalifikujące do programu „Za życiem” może bez żadnych limitów ilościowych odebrać:

  • worki stomijne (bez dopłat, na wniosku zwiększamy tylko ilość worków),
  • worki do zbiórki moczu (bez dopłat),
  • cewniki, w tym także cewniki hydrofilowe (dowolną ilość z dopłatą 30%).

Zaświadczenie powoduje zniesienie limitów czasowych (dla produktów okresowych jak na przykład wózki inwalidzkie) lub ilościowych/wartościowych (dla produktów cyklicznych jak na przykład cewniki, worki urologiczne) dla niezbędnych dla dziecka wyrobów medycznych.

Jak uzyskać wyroby medyczne w ramach programu „Za życiem”

Po otrzymaniu zaświadczenia oraz wypełnieniu wniosku na dowolną ilość wyrobów medycznych, które można pobierać nawet kilka razy w miesiącu, pacjent powinien skierować się do odpowiedniego oddziału NFZ po nową kartę zaopatrzenia, z nowym kodem. Potem może zrealizować zlecenie na potrzebne wyroby medyczne w niezbędnej ilości.

Wczesne wspomaganie rozwoju i działania powiatowego ośrodka koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczego

Program „Za życiem” wprowadza utworzenie ośrodków koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczych, ze szczególnym uwzględnieniem wczesnego wspomagania rozwoju dzieci od momentu wykrycia niepełnosprawności lub zagrożenia niepełnosprawnością. Dziecko może uzyskać w takim ośrodku do 5. Godzin zajęć specjalistycznych tygodniowo!

Więcej przeczytasz na naszej stronie: Program „Za życiem” – zapisz dziecko na dodatkowe zajęcia z wczesnego wspomagania rozwoju!